IJzer als vervanger van brons

Vanaf 800 v. Chr. ontdekten de mensen dat je in plaats van brons ook ijzer kan gebruiken voor bijvoorbeeld gereedschappen en wapens. In de grond was genoeg ijzer beschikbaar en daarom was dit een stuk goedkoper dan brons. IJzer is ook harder dan brons, waardoor het materiaal langer meegaat.

IJzeroer

In lage natte stukken land aan de noord- en zuidkant van de Vecht waren, door het oxideren van ijzerdelen uit opborrelend grondwater, banken ijzeroerlagen ontstaan. Dit moerasijzererts werd met houtskool in lemen oventjes omgesmolten tot een brok ijzer, dit heet wolf. Het afvalmateriaal, de slak, liep via een gaatje naar buiten. Vervolgens bewerkte de smid het ijzer. Er ontstonden allerlei nieuwe gereedschappen zoals bijlen, zwaarden, spaden, vorken, speren, ploegen en messen. Boeren waren blij met deze vernieuwingen want hiermee konden zij hun land beter bewerken.

Laatste ontwikkelingen

Door het ijzeroer was de grond niet goed bruikbaar voor de landbouw. Door diep te ploegen werden deze oerbanken losgemaakt en in losse brokken naar boven gehaald. Rond 1980 gebeurde dat nog op verschillende plekken in Nieuwleusen en Oudleusen. Vanuit de Meele in Nieuwleusen werd er ijzeroer verscheept naar de IJzergieterij Nering Bögel in Deventer. Vanwege de grote bergen ijzeroer langs de bermen van grote diep geploegde akkers, werden veel brokken weggehaald om er “fraaie” randen langs de bloemperken in de tuinen mee aan te leggen. In 2017 werd er nog eens ijzeroer naar boven geploegd aan de Kampendwarsweg bij Oudleusen. Deze brokstukken zijn nu te vinden op het plein bij Museum Palthehof.