Omstreeks 700 na Chr. ontstonden er nieuwe nederzettingen in het heide- en essenlandschap. Alle boeren hadden vroeger schapen. Er stonden vele schaapskooien waarvan 42 stuks in Nieuwleusen en 62 stuks in Dalfsen. Uit de nederzettingen zijn later de hedendaagse buurschappen en het dorp Dalfsen ontstaan.
Omstreeks 700 na Chr. ontstonden er nieuwe nederzettingen. Deze werden niet zoals gebruikelijk op de es langs de rivier, maar tegen de es aan gesitueerd. Uit deze nederzettingen zijn later de hedendaagse buurschappen en het dorp Dalfsen ontstaan.
Akkergronden, vee en hooilanden
De akkergronden kwamen op de hoge essen. Het lager gelegen land tussen de essen en de Vecht werd gebruikt voor het vee. De verder van de Vecht af gelegen woeste gronden werden gemeenschappelijk gebruikt als hooiland, om schapen te laten grazen, turf en heideplaggen te steken en hout te winnen. Ten noorden van de Vecht in het Leusener veld en ten zuiden van de Vecht in Dalmsholte.. De schaapskudden die overdag op de heide verbleven, werden 's nachts in een schaapskooi gedreven. De hoeveelheid mest van de schaapskudde bepaalde vroeger hoeveel akkers de boeren in een gemeenschap konden ontginnen.
De schaapsherder aan het werk
De schaapherder gebruikte een stevige lange stok met aan het ene einde een klein rond kluitenschopje, om daarmee een schepje zand naar een afgedwaald schaap te gooien. Aan het andere einde een haak die onder de poot van een schaap kon worden gelegd om het schaap te helpen opstaan. Het leidschaap van de kudde had een bel om de nek, zodat de andere schapen hoorden in welke richting ze hem moesten volgen.
Om te voorkomen dat de schapen in de schaapskooi elkaar dooddrukken heeft een schaapskooi altijd schuine hoeken. De vloer van de schaapskooi lag wat dieper dan het omliggende erf en kreeg van tijd tot tijd een nieuwe laag heideplaggen. Die vermengde zich met de mest van de schapen. Door het oppotten van mest en plaggen in deze “potstallen” verkreeg de boer een dikke laag organische mest die hij gebruikte bij het vruchtbaar maken van de akkers op de esgronden.